اقتصاد دانش بنیان

اتومبيل‌هاي تمام‌اتوماتيک بدون نياز به راننده تنها فناوري نيست که از روبات‌ها بهره‌مند مي‌گيرد. اين تکنولوژي در آينده نزديک تقريبا تمام صنايع را به گونه‌اي غيرقابل تصور تغيير خواهد داد. در اين‌جا قصد داريم نگاهي مختصر داشته باشيم به رابطه صنايع مختلف با اين فناوري در سال‌هاي آينده.

هوانوردي، کشتيراني و نقل و انتقالات ريلي

آيا شما در يک سفر هوايي احساس راحتي خواهيد کرد اگر بدانيد کابين خلبان خالي است؟ آيا دلتان براي صداي آرامش‌بخش کاپيتان تنگ مي‌شود زماني که خود و خدمه را معرفي مي‌کند و جزئياتي را درباره سفر با سرنشينان به اشتراک مي‌گذارد و توصيه مي‌کند که کمربند‌ها بايد بسته باشد؟ آيا هواپيماهاي تمام‌خودکار قابل اعتماد خواهند بود زماني که قرار است مسافرين را از مبدا به مقصد نهايي برسانند؟ اگر اين آمادگي هنوز در شما وجود ندارد، بهتر است به آن عادت کنيد زيرا در آينده نزديک رخ مي‌دهد.

کارهاي پژوهشي لازم روي سنسورها، کامپيوتر و هوش مصنوعي براي جايگزين شدن با خلبان و کمک‌خلبان در همين لحظه که مشغول مطالعه اين نوشته هستيد، در حال انجام است و برخي از سازمان‌هاي دولتي در حال تست هواپيماهاي باربري روباتيک هستند. در واقع فناوري پرواز تمام‌خودکار در حال حاضر در دسترس است اما مساله آماده کردن جامعه براي پذيرش اين حقيقت است. پروازي که به صورت کامل به وسيله ماشين‌ها کنترل مي‌شود بسيار امن‌تر از انواع متداول با خلبانان انساني است. بر اساس تحقيقات شرکت بوئينگ، حدود 80 درصد حوادث هوايي بر اثر خطاي انساني رخ مي‌دهند و 20 درصد باقي‌مانده به علت اختلالات مکانيکي هواپيما هستند. پس مي‌توان انتظار داشت با حذف خطاي انساني، پروازها امن‌تر شوند.

با ظهور سيستم‌هاي کامپيوتري که کار راننده‌ها و خلبانان را به عهده مي‌گيرند، مي‌توان حدس زد ناوبري کشتي‌ها و قطارها هم به‌زودي به دست تکنولوژي سپرده خواهد شد. اکنون نيز کشتي‌ها و قطارها به ميزان زيادي به نرم‌افزارهاي ناوبري وابسته‌اند. شايد مهم‌ترين مانع، به‌ويژه در صنعت کشتيراني، قوانين دست و پاگير کشورهاي مختلف باشد. اتوماسيون کشتي‌ها مي‌تواند سبب صرفه‌جويي قابل توجهي در هزينه خدمه و همچنين کاهش نرخ انتشار گاز دي‌اکسيد کربن شود؛ به يک دليل ساده که آن هم امکان تردد کشتي‌ها با سرعت کمتر ولي مصرف سوخت بهينه است.

بر اساس پژوهشي که شبکه خبري بي‌بي‌سي انجام داده است، خدمه انساني توانايي تحمل سرعت کاهش‌يافته کشتي براي بهينه‌سازي مصرف سوخت را از نظر رواني ندارند. از نظر توليد و انتشار گازهاي گلخانه‌اي، صنعت کشتيراني ششمين آلوده‌کننده بزرگ جو زمين است.

دعاوي حقوقي

اگر قرار باشد به دادگاه برويد، آيا به يک وکيل مجازي اعتماد مي‌کنيد؟ البته هنوز به اين مرحله نرسيده‌ايم اما پژوهشگران مشغول تحقيق روي اپ‌هايي هستند که حداقل مي‌توانند به سوالات حقوقي پاسخ دهند بدون اين‌که نياز باشد به وکيل مراجعه شود. برخي شرکت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات حقوقي از نوعي نرم‌افزار حقوقي بازبين براي آناليز اطلاعات مشتريان استفاده مي‌کنند که نسبت به همتايان انساني خود دقيق‌تر عمل مي‌کند.

خدمات پزشکي

ممکن است نبود ارتباط حضوري و معاينات فيزيکي پزشک براي بسياري تصوير و مفهوم کلاسيک مراجعه به پزشک را به هم بريزد اما استفاده از فناوري روباتيک امکان جراحي‌هاي غيرتهاجمي، آموزش پزشکي و مانيتور دقيق و لحظه به لحظه بيمار را فراهم آورده است. به عنوان مثال، با استفاده از نوعي اپ به نام «بابيلون» تاريخچه‌اي از دماي بدن، تعداد ضربان قلب و مواردي ديگر ثبت مي‌شود و با آناليز اين داده‌ها، به علاوه پرونده پزشکي بيمار، مي‌توان آينده سلامت شخص را تخمين زد.

ارتش

به سربازاني که به‌خوبي آموزش ديده‌اند، عنوان «ماشين‌هاي جنگي» داده شده است. اما شرکت‌هاي توسعه‌دهنده تکنولوژي‌هاي دفاعي ترجيح مي‌دهند روي ماشين‌هاي واقعي جنگي سرمايه‌گذاري کنند. حتي در بهترين سربازان احتياجات اوليه و اساسي انساني مانند نياز به خواب و خوراک و همچنين احتمال آسيب‌ديدگي و حتي کشته شدن وجود دارد. aEgis ii يکي از اين ماشين‌هاي جنگي روباتيک است که مهندسين متخصص فناوري‌هاي نظامي کره جنوبي آن را ساخته‌اند و مي‌تواند اهداف را شناسايي، ردگيري و منهدم کند. کار روي سيستم‌هاي مشابه ديگري از سوي ارتش‌هاي قدرتمند دنيا در حال پيگيري است. پيش‌بيني شده است که تا سال 2030 ميلادي حدود يک‌چهارم سربازان آمريکايي با روبات‌هاي جنگجو جايگزين خواهند شد.

ساخت و ساز

ساخت و ساز و پروژه‌هاي صنعتي زمان‌بر نيازمند نيروي کار زياد و با امکان تاخير و دعاوي حقوقي و مسائل مشابه هستند. استفاده از روبات‌ها در پروژه‌هاي ساختماني راه‌حل بسياري از مشکل اين‌چنين است. به عنوان نمونه، روباتي با نام SAM را پژوهشگران صنعت ساخت و ساز ابداع کرده‌اند که يک استاد آجرچيني است و مي تواند با سرعتي سه برابر يک بنّاي معمولي کار کند! در حال حاضر بايد همواره يک متخصص اين روبات را همراهي کند. محققين دانشگاه پرت در استراليا، در مطالعه‌اي مشابه، روباتي آجرچين ساخته‌اند که سرعت کارش بسيار بيشتر است - يعني تا 20 برابر يک بنّاي معمولي - و مي‌تواند ديوارهاي يک ساختمان با ابعاد متوسط را در مدت 48 ساعت تکميل کند.

خانه‌داري

به لطف سينما و ژانر علمي - تخيلي شايد يکي از قديمي‌ترين تصويرها از روبات‌ها نوعي ماشين مهربان است که خانه را مرتب مي‌کند، غذا مي‌پزد، آشغال‌ها را بيرون مي‌گذارد و خلاصه مثل يک کدبانوي واقعي و يک خانه‌دار عالي است. جاروبرقي‌هاي هوشمند که همزمان نوعي سيستم مانيتور لحظه به لحظه خانگي هم هستند، به نوعي پاره‌اي از اين وظايف را انجام مي‌دهند. سخت‌افزار‌هاي لازم براي ساخت روبات‌هاي کدبانو موجود است اما براي راه‌اندازي آن‌ها به روحي از جنس هوش مصنوعي و نرم‌افزارهاي واسطه نياز است که احتمالا به‌ مرور و تا يک دهه آينده در دسترس قرار مي‌گيرند.

کشاورزي

روبات‌ها، همان‌گونه که در خانه‌داري خيلي مفيد و کار راه‌بنداز به نظر مي‌رسند، در کشاورزي هم مي‌توانند نقشي بسيار مثبت داشته باشند. حدود دو سال پيش تعدادي از دانشجويان تحصيلات تکميلي دانشگاه کلورادو در همکاري با پروژه eXploration HABitat متعلق به ناسا نوعي سيستم روباتيک را طراحي کردند که به کاشت بذر و نگهداري از گياهان در فضا به ساکنين سفينه‌هاي فضايي کمک خواهد کرد. اين روبات رطوبت خاک، دماي آب و هوا، ميزان نور، pH و موارد مشابه ديگر را که براي رشد گياهان اهميت حياتي دارند، اندازه‌گيري مي‌کند. چنديدن ماه پيش يک شرکت توسعه تکنولوژي کشاورزي در کيوتو ژاپن اعلام کرد به‌زودي اولين مزرعه کاملا روباتيک خود را در اواسط سال 2017 ميلادي راه‌اندازي مي‌کند.

رسانه

شايد نوشتن از آخرين گزينه‌هايي باشد که براي يک روبات در نظر گرفته شده است. اما برنامه‌هاي روباتيک که براي برداشتن قلم طراحي شده‌اند، در عمل بسيار حرفه‌اي عمل مي‌کنند. خبرگزاري آسوشيتدپرس به‌تازگي استفاده از سيستم‌هاي خودکاري را براي خبررساني (فعلا در زمينه اخبار اقتصادي) آغاز کرده است. چنين سيستم‌هايي سرعت انتشار بالاتري دارند و خطاهاي کمتري مرتکب مي‌شوند. به اين ترتيب، هيات تحريريه فرصت بيشتري براي بحث درباره مقالات و پرداختن به مسائل تحليلي خواهند داشت.

ساخت روبات

در آينده‌اي که روبات‌ها تقريبا در تمام صنايع به کار گرفته مي‌شوند، شايد تنها شغل باقي‌مانده براي انسان‌ها ساختن روبات‌هاي بيشتر باشد. البته به آن هم نمي‌توان زياد دلخوش بود زيرا همين الان پژوهشگران اروپايي مشغول مطالعه روي سيستم‌هاي روباتيک هستند که کارشان ساخت روبات‌هاي ديگر است و با هر نسل جديد روبات‌ها توسعه بيشتري مي‌يابند؛ چيزي مشابه تکامل ولي با سرعتي بسيار بيشتر از آنچه در طبيعت اتفاق مي‌افتد. w

منبع:مجله دانش بنیان